بررسی دیدگاههای سردبیران مجلات علوم پزشکی ایران در مورد استانداردهای انتشار تحقیقات پزشکی

سابقه و هدف: سردبیران نشریات پزشکی نقش بسیار مهمی در بهینه کردن وضع انتشار مقالات دارند. این مطالعات دیدگاه های سردبیران نشریات علوم پزشکی ایران و آگاهیشان را در مورد استانداردهای انتشار مقالات پزشکی بررسی می کند. مواد و روشها: 51 سردبیراز نشریات مصوب کمیسیون نشریات وزارت بهداشت دعوت شدند که تعداد 27 نفر در مطالعه شرکت کردند. پرسشنامه ای خود ایفا بر اساس سرفصلهای بیانیه ونکوور توزیع شد که شامل 28 سؤال در 9 گروه موضوعی بود. این گروهها عبارت بودند از: داوری، تعارض منافع، معیارهای نویسندگی، ساختگی بودن اطلاعات، انتشار مجدد، وسایل ارتباط جمعی، آگهی، اختلاف اعضای گروه تحقیقاتی و اینترنت، آگاهی سردبیران از بیانیه ونکوور با یک روش امتیازدهی (حداکثر 44 و حداقل 46- امتیاز) امتیازدهی شد. یافته ها: 23 نفر از شرکت :نندگان سردبیر و 4 نفر مدیر داخلی بودند. 25 نفر مرد بودند و متوسط سن شرکت کنندگان 7/8±3/47 سال بود. بیش از نیمی از شرکت کنندگان مدرک phd داشتند. تمام مجلات از سیستم داوری استفاده کرده، اغلب 3 یا 2 داور داشتند. 6/92% مجلات نظر اکثریت داوران را معیار قبولی مقاله قرار می دادند و 52% گاهی یا همیشه از داوران متخصص آمار استفاده می کردند. اکثر سردبیران معتقد بودند نوشتن متن اولیه مقاله و طراحی مطالعه، معیارهای نویسندگی هستند و بسیاری از آنها همین دو معیار را جزء بیانیه ونکوور می دانستند. 7 مجله (9/25%) هیچ آگهی تبلیغاتی چاپ نمی کردند. در میان سایر مجلات مقبولترین سیاست رد آگهی مربوط به محصولات مضر برای سلامتی (85%) بود. از 27 مجله، 12 مجله مستقلاَ (7 مورد) یا با واسطه در اینترنت عرضه می شوند. و 5/81% سردبیران وجود یک سایت اینترنتی را برای مجله مفید می دانستند. در امتیازدهی آگاهی سردبیران، متوسط امتیازها 5/7±5/6 بود. 3/33% صفر امتیاز، 4/44% امتیاز متوسط و 22% امتیاز خوب کسب کردند و هیچ فردی امتیاز منفی کسب نکرد. نتیجه گیری و توصیه ها: نتایج مطالعه نشان می دهد فرایند داوری مورد توجه تمام سردبیران مورد مطالعه است. با این حال به نظر می رسد سیاستهای مجلات در این مورد کاملاَ روشن نباشد. اغلب شرکت کنندگان کمابیش با معیارهای بیانیه ونکوور موافق بودند. انجام مطالعات دقیقتر و ایجاد تشکلهای سردبیران و صاحبنظران می تواند در افزایش آگاهی و عملکرد سردبیران مؤثر باشد.